Beste meneer Weyts,

Mijn naam is Ellen Van Dyck of zoals de meeste mensen me kennen, juf Ellen. Ik studeerde vier en een half jaar geleden af als leerkracht buitengewoon lager onderwijs. Ik kon op 1 september meteen starten op een school. Ik had meteen een eigen klas van 8 kinderen met ASS, Autismespectrumstoornis.

Ik had geen idee waar ik aan begon. Ik wist hoe ik lessen moest voorbereiden en ik had een passie voor kinderen, kinderen met specifieke noden. Waar ik niet op voorbereid was: ouderavonden, oudergesprekken, klassenraden, groepswerkplannen maken, een klas managen, personeelsvergaderingen, van 8 tot 4 werken zonder pauze om daarna nog te starten aan het administratieve en bijkomende werk.

Een dag aan het werk

Rond 8 uur arriveer ik op het werk. Ik kopieer nog enkele dingen voor mijn lessen en ga in de klas mijn daglijn ophangen en het werk van de leerlingen klaarleggen. Om half 9 heb ik toezicht. Om 9u start de les. Snel nog een mok koffie meenemen naar de klas. Om half 11 heb ik mijn eerste adempauze. Ik kom iemand tegen op de gang die een vraag heeft over een leerling, ik breng papieren langs op het secretariaat, ik kopieer enkele werkbladen en voor ik het weet begint de les terug. Ik heb geen tijd meer om naar het toilet te gaan. Mijn koffie is koud, nog even nieuwe koffie meenemen. Dan weer les geven tot half 1. Mijn koffie is weer koud. Eten met de kinderen tot 13u. Bewaking tot half 2. Eindelijk rustig zelf eten en eindelijk naar het toilet. Om kwart voor 2 gaat de bel weer. Ik geef les tot half 4. Ik ruim mijn klas op en verzamel mijn verbeterwerk. 8 uur gewerkt en amper pauze gehad.

De dag is nog niet gedaan. De lessen van morgen moeten nog voorbereid worden. Ik moet de lessen van vandaag nog evalueren, verbeteren en de rapporten moeten volgende week in orde zijn. Ook daar nog even aan schrijven dus.

In een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel van 2018 bleek dat voor de meeste leerkrachten de werkdag zich situeert tussen 8:00 en 16:00 (inclusief de middag). Tijdens de avond is op elk moment tussen 19:30 en 21:30 30% van de leerkrachten aan het werk. Ook op zondagavond is er een duidelijke piek. Naast de school is thuis dan ook een belangrijke werkplaats voor leerkrachten.

Met andere woorden werken we elke dag 8 uur zonder pauze en gaan we dan ‘s avonds en in het weekend thuis nog verder aan het werk.

Overwerken

Maar wacht, vergaderingen met de logopedist, de kinesist en andere ondersteuners moeten ingepland worden. Ik vergeet nog dat we vier ouderavonden per jaar doen. Ik vergeet ook dat er elke maand een personeelsvergadering is na de uren. Ik vergeet ook het schoolfeest en het schoolverlatersfeest. Oh wacht, dan nog de meerdaagse, waarop we 3 of 5 dagen gaan logeren en ik dus van maandag tot vrijdag dag en nacht moet werken en ah, daar hoort ook een infoavond vooraf bij natuurlijk. Vergeet ik nog iets?!

Op al deze dagen moet ik mijn voorbereidingswerk en evaluaties achteraf nog doen of ergens anders extra inplannen.

De vakanties

Wat de mensen graag vaststellen, is dat we wel heel veel vakantie hebben. Wel, ik ga dat niet ontkennen. Ik heb 6 weken vakantie in het schooljaar en natuurlijk ook de zomervakantie. De laatste twee weken van augustus ga ik terug aan het werk. In de zomer heb ik dus ook 6 weken vakantie. 12 weken in totaal dus.

Ik wil wel zeggen dat dat veel of genoeg is. Vreemd genoeg is dat gewoon niet hoe het voelt. Als je elke dag overwerkt en nog steeds al je werk niet klaar krijgt, is 2 weken vakantie niet genoeg. Je moet op die 2 weken zowel bijwerken als bekomen van het overwerken. Want als we het niet in de vakantie doen, wanneer moeten we dan echt de tijd nemen om interessante en kwaliteitsvolle lespakketten uit te werken?

Daarnaast zijn er ook veel dingen die je mee naar huis neemt en waar je over begint te piekeren in de vakantie, want daar heb je in een werkweek geen tijd voor.

Meneer Weyts, u wilt niet weten hoe hard ik en wij, klasleerkrachten, aftellen tot die vakanties.

Oververmoeid

Ik ben uitgeput en vorig jaar besefte ik dat ik het niet zou volhouden op deze manier. Ik had geen ruimte meer voor mijn privéleven. Mijn job was mijn leven en alles moest daar elke dag voor wijken. Ik was volledig uitgeput, elke dag weer. Op 30 juni nam ik afscheid van de school en besliste ik om voorlopig te stoppen met mijn job als leerkracht. Ik mis het nog elke dag, maar ik weet dat ik de juiste keuze gemaakt heb. Ik weet dat ik mijn job goed deed en dat ik ze graag deed, maar ik hield het niet meer vol.

Er zijn zoveel gepassioneerde en gemotiveerde leerkrachten zoals ik die een andere job uitoefenen, omdat de voldoening en de liefde voor leerkracht zijn gewoon niet meer genoeg is.

We zitten nu al met een groot lerarentekort en de maatregelen die genomen worden om dat probleem te verhelpen zijn gewoon niet genoeg. Ze voldoen niet aan de noden van de mensen die onder het probleem lijden. Kinderen krijgen niet meer het onderwijs dat ze nodig hebben en dat zal niet beter worden met de beperkte maatregelen die nu genomen worden.

Het is niet genoeg.

Verandering

Als u het lerarentekort echt wil aanpakken, zal u in gesprek moeten gaan met leerkrachten op de werkvloer, leerkrachten van elk type onderwijs. U zal moeten luisteren naar wat zij nodig hebben, op welke problemen zij botsen en dat zijn de problemen die u moet aanpakken. Die aanpak moet u ook op tafel leggen en met hen bespreken, want wie beter om feedback te geven dan de mensen waarover het gaat?

Ik stel me openlijk kandidaat om hier mee over na te denken.

Want wat er nu gebeurt, dat is niet genoeg.

Met vriendelijke groeten,

een vermoeide leerkracht